Mê man ngủ dài trên nền đất

Đường nào dìu tôi đi đến cơn say
Một lần nằm mơ tôi thấy tôi qua đời
Dù thật lệ rơi lòng không buồn mấy
Giật mình tỉnh ra ồ nắng lên rồi…

Những ngày ở bệnh viện đôi lúc khiến tôi có cảm giác kiệt quệ. Những lúc ấy chỉ cần nhắm mắt lại, tôi sẽ chìm dần một cách lẽ vào một thế giới khác, nơi không có những ánh mắt thất thần, không có máu, không có những tiếng rì rầm to nhỏ kể chuyện về bệnh tật và cái chết, không có những cái bóng dật dờ như những hồn ma lượn qua lượn lại, không có cả những câu chuyện phiếm đưa đẩy bằng đủ mọi cao độ của giọng nói…Tất cả như được tách rời khỏi thế giới của tôi, chỉ còn lại một sức mạnh vô hình nào đấy, như những bàn tay níu tôi kéo xuống một cõi u mê chập chờn chập chờn.

Tôi nhớ lại cảm giác gần hệt như thế vào một buổi sáng ở Mộc Châu, trên một con đường nhỏ bên những đồi chè, rẽ xuống từ đường 6 cũ, một nơi tôi chưa đến bao giờ. Tôi nằm ngủ. Có khoảng mươi phút, tôi nghĩ vậy, các cậu trai nhảy lên xe đi khám phá những lối mòn để một ngày khác các cậu rủ nhau đi offroad, để lại các cô gái trên con đường nhỏ mềm mại uốn lượn giữa những đồi chè mướt mải xanh và những dãy núi xa trầm ngâm bên những vạt đồi áo nâu loang xanh dịu mắt. Nắng và gió dịu nhẹ. Bấy giờ là cuối mùa xuân. Tôi nằm xuống bên đường, trên những đám cỏ thơm man mát, gió vuốt nhẹ từ viền mi xuống từng ngấn cổ, nắng chảy tràn trên má, tôi buồn ngủ không thể cưỡng lại được. Tôi cảm thấy toàn bộ cơ thể mình đòi hỏi được chạm xuống đất, nương tựa vào đất, và chìm vào trong đất. Đó là một cảm giác vừa nặng nề mỏi mệt vừa dễ chịu vô cùng, như có rất nhiều bàn tay đang vin lấy cơ thể tôi kéo mãi xuống sâu hơn, và trong tôi mê man mong mỏi được nhanh chóng chạm đến đáy, để chìm hoàn toàn vào giấc ngủ, không muốn tỉnh dậy nữa. Nhưng vào lúc ấy thì tiếng xe đã đến thật gần, phá tan không gian yên tĩnh. Một chiếc. Hai chiếc. Tiếng nói lao xao. Bạn tôi đã về. Đã đến lúc tiếp tục lên đường! Tôi choàng tỉnh. Những chiếc xe lấm bụi đường nghiêng nghiêng trước con đường đất chảy dài như suối và những đồi chè xanh mênh mông nối nhau đến chân trời. Một hình ảnh bình thường nhưng chẳng thể nào quên. Vào giây phút đó tôi thấy yêu quý vô cùng mảnh đất ấy và những người bạn đồng hành của mình.

Một lần khác, trên đường đi Sơn La, tôi và bạn tôi đều ngủ gật trên đường. 3giờ chiều, nắng chói, gắt gỏng. Tôi ngồi sau, không giữ nổi hai mi mắt cứ chực sụp xuống, và ngủ gật. Trong khoảnh khắc choàng tỉnh, tôi nhận ra bạn mình - người lái cũng vừa giật mình cua tay lái vào vệ đường. Lốp xe trượt trên cát sỏi lạo xạo, xe chao nghiêng. Bạn tôi cũng ngủ gật. Chúng tôi đành tạt sang bên đường, kiếm một chỗ rộng rãi, chợp mắt mươi phút. Khi tỉnh dậy, tôi thấy dưói thung lũng nắng lấp lánh trên dải suối tươi mát, những em bé nhỏ xíu như những hạt đỗ chạy chơi với đàn trâu, té nước tung toé vui vẻ. Xa xa những ngôi nhà lá nằm nghiêng trong bóng chiều. Đỉnh núi lóng lánh những vạt nắng xanh. Yên bình đến cảm động. Tôi với bạn ngồi ngây ra ngắm cho đến khi tỉnh hẳn. Chặng đường còn lại yên ả trôi nhanh.

Đôi khi đất mẹ tiếp cho chúng ta nguồn năng lượng kì diệu mà ta không thể nào tưởng tượng được. Thiên nhiên vỗ về ta trên những bước đường mỏi mệt, để khi tỉnh dậy, dù chỉ sau một phút chìm vào hư vô thôi, ta lại thấy nắng đong đưa, gió liếc mắt cười tình, và ta say như sẵn sàng lao vào một tình yêu mới căng tràn đến lịm cả tim, ta lại hồn nhiên yêu sống như những phút nguyền rủa chửi bới đời là chưa từng có.

Cũng như sáng nay, thấy ngoài cửa sổ bệnh viện, nắng ươm nhẹ trên đường xao xác lá, Hà Nội e thẹn như sớm chớm đông, tôi thấy mình dịu lại. Mở mắt ra, sẵn sàng, như sáng Mộc Châu lần ấy - “đã đến lúc tiếp tục lên đường”.

Cửa Đợi

Thương về Cửa Đợi, thương đêm.

Nếu nói về biển, hễ nhắm mắt lại, hình ảnh đầu tiên hiện lên trong tôi là Cửa Đại, bởi với tôi, hai chữ ấy quá thân thương.

Tôi được nghe kể rằng, ở mảnh đất miền Trung nắng gió ấy, Cửa Đại được người dân gọi là Cửa Đợi, cái tên mang theo mong ước của những người phụ nữ ở nhà khi người cha, người chồng, người con trai ra khơi. Có lẽ cái tên Cửa Đợi đã có từ rất lâu, sau này theo thời gian người ta mới gọi thành Cửa Đại. Tôi không biết điều đó có tuyệt đối đúng không, nhưng tôi thích gọi cái vùng bờ biển ngọt ngào ấy là Cửa Đợi, như thể tôi đã là một người con của Hội An và đôi mắt cũng ngóng theo những con thuyền.

Cửa Đại là vùng biển đẹp, buổi sáng biển mềm mại dịu dàng, buổi chiều sóng vỗ tưng bừng quấn quít, ban đêm lấp lánh bướm đêm. Biển màu xanh ngọc, không phải xanh da trời, xanh mượt mà và trong trẻo. Bờ cát mịn. Tôi rất thích nằm dài người trên khoảng cát giao giữa bờ và sóng, da thịt mềm đi trên cát hơi ram rám và để mặc cho những cơn sóng đưa đẩy thân mình. Cảm giác ấy rất dễ chịu, tựa như có nguồn sức mạnh vô tận nâng đỡ, bao bọc, vuốt ve và ta có thể nhẹ nhàng tan ra giữa những con sóng bạc vô ưu.

Ở Cửa Đại, nước biển mặn mòi đến lạ, mặn hơn hết những vùng biển đã đi qua, làm mi mắt xót mặn, làm nụ hôn cũng mặn. Không hiểu sao, tôi luôn nhớ đến điều ấy với một chút buồn, mặc dù rất thích cái cảm giác luôn có một lớp muối mỏng đọng trên môi, khiến cái liếm môi cũng phải nhẹ nhàng từ tốn, nghe vị mặn thấm dần, như khi liếm nước mắt hay mồ hôi.

Nhưng tôi nhớ nhất là bãi biển khi đêm về. Một giờ sáng, cát mềm, lạnh và ẩm ướt. Đất trời cô đặc lại trong màu đen huyền bí, chỉ còn những vì sao lấp lánh trên cao. Cửa Đại lúc bấy giờ leo lét những ngọn đèn khuya. Người dân nghèo sống nhờ du lịch, tất tả chào mời bằng giọng Quảng nghe xót cả ruột gan:”Con ơi mua gì đi con”. Đã phải tránh nhìn vào những đôi mắt ấy, gai lòng. Cái nghèo vẫn dai dẳng.

Đôi khi đứng trên cầu Long Biên vào ban đêm, nhìn xuống bãi giữa thuần một màu đen trầm lặng, tôi lại nhớ bờ biển Cửa Đại, với những con người lẫn mình vào màn đêm bao la đẫm sương, lầm lũi mòn mỏi qua ngày. Ánh sáng và bóng tối, mọi nơi đều như nhau.

Pha Long

Sương thanh cánh gió trong ngần

Khi mùa xuân còn chưa phai hết, những buổi sớm Hà Nội dìu dịu, khói toả sương bay, tôi thường nhớ đến ngày qua Pha Long đợt đầu xuân vừa rồi. Vì sao ư? Bởi vì trong kí ức của tôi, Pha Long mờ ảo như sương, dịu dàng như sương, thanh lặng như sương. Pha Long hoá thành sương.

Đó là ngày thứ tư của chuyến đi, chúng tôi rời Mường Khương đi Simacai. Vì ham chơi chợ phiên, lưu luyến với xôi ngũ sắc, với những vạt váy đầy màu sắc và những gương mặt vừa hớn hở nói cười vừa ngon lành húp soàn soạt từng tô phở lớn bên nồi nước dùng nghi ngút khói thơm, hơn mười giờ chúng tôi mới bắt đầu rời khỏi Mường Khương.

Ngày hôm ấy mặt trời ủ ê trong chăn ấm, khiến bầu trời luôn mang một màu xám nhạt, lững thững sương giăng. Tôi qua Pha Long khi mặt trời đã lên đến đỉnh đầu, thế mà tất cả núi đèo vẫn chìm trong màn sương trắng, những đỉnh núi cao và những thung lũng sâu đều mờ lẫn trong sương. Đôi khi tôi cảm thấy sương đặc đến mức có thể xoè từng ngón tay ra nắm lấy, hoặc dùng một ngón tay trỏ xoay một vòng, và sương sẽ gợn lên những vòng tròn như sóng nước. Cũng có lúc sương tan loãng ra cho tôi được thấy những sợi chỉ trắng chập chờn trên những dãy núi xa. Tôi đuổi bắt những sợi chỉ ấy đến lưng trời, nơi sỏi đá cũng phải mềm theo dấu chân đi, những ngôi nhà trình tường màu nâu nồng ấm trầm ngâm trong sương trắng và những cô gái má hồng khúc khích cười tôi.

Đường đi khó hơn tôi tưởng tượng. Có rất nhiều đoạn tôi phải xuống đi bộ, thậm chí đẩy xe giúp bạn tôi - người lái, khi qua những đoạn đường người ta mới chỉ xếp toàn đá hộc làm nền. Đường không có gì đặc biệt thơ mộng, Pha Long trong sương không mang cái vẻ bảng lảng quyến rũ của những con đường rợp cây lá cỏ hoa, sau màn sương vẽ lên những nét mềm kì ảo, nó chỉ có một lớp màu trắng nhờ nhờ ngai ngái buông rất nhẹ mà ám ảnh dai dẳng lên tất cả. Nhưng chính vì thế mà tôi cảm thấy thanh tĩnh vô cùng. Tôi và Q. dừng lại nhiều lần. Ngắm trời, ngắm đất, ngắm mây. Nghe tiếng lục lạc bò từ xa vọng lại. Thời gian dường như ngừng lại. Quá đỗi yên bình. Chúng tôi hỏi nhau: Ở đây, người ta cần gì, muốn gì? Một cuộc sống giản đơn, có đủ áo mặc cơm ăn, chưa có những so sánh để phải lo xa hơn những ước vọng gắn liền với nhu cầu cơ bản của con người. Có lẽ một điều gì đó mơ hồ đã len lén thoảng qua chúng tôi, những kẻ còn đang sống với bao điều phù phiếm trên đời. Cuộc sống bất tận này, bao nhiêu cho đủ, cho vừa?

Cùng lúc ấy trời hửng nắng. Màn sương đặc chưa kịp loãng ra khoe trần làn da hoang dại của núi rừng, nhưng cũng sáng lên đủ để tôi thấy tâm hồn mình được kích thích châm ngòi phát nổ. Tôi và Q. lao đi với khăn đỏ buộc trên đầu, cười nghiêng ngả với sự tích phóng tác về loài sếu Pha Long đầu đỏ, và hí hửng cười tít mắt với các cô gái nhìn theo chúng tôi đăm đắm cười duyên.

Tôi nhớ những nụ cười ngường ngượng trong veo hồn hậu ấy, rất nhiều.

Tôi nghĩ mình có duyên với Pha Long. Đường xóc làm can rượu chúng tôi mua ở Mường Khương rơi xuống đất. Can vỡ, rượu chan hoà với đất, thơm nồng lưu luyến. Tôi rất thích mùi rượu ngô ấy, cứ tiếc mãi vì sau đấy chẳng mua được rượu ngon như thế, nhưng lại rất vui khi nhớ đến chuyện đó.

“Rượu ngon phải có bạn hiền…” Cứ như thể tôi đã cùng đối ẩm với con đèo ấy. Cứ như thể chúng tôi đã thành tri kỷ, chia sẻ với nhau từng giọt men tình.

Tôi nhớ Pha Long như nhớ đến những khoảng lặng dịu êm nhất. Ở nơi ấy tôi đã chạm đến đáy lòng mình, đã chạm vào tâm hồn bạn, vào thiên nhiên và đời sống vùng núi ấy một cách giản dị, thanh bình. Hà Nội càng ngập đầy trong những rối ren, tôi càng nhớ cái cảm giác trong lành mềm mại ấy.

Pha Long, hẹn Người chén rượu với mùa sương.

Ô Quy Hồ

Dưới mặt trời ngồi hát hôn mê

Không biết từ bao giờ cái tên Ô Quy Hồ với tôi đã trở nên thân thương đến lạ. Giữa những ngày cuối tháng tư oi nồng, mặt trời đầu hạ chói chang như bức tử ham muốn đội nắng đi chơi, tôi nhớ da diết cái cảm giác giữa trưa nằm ươn người trên Ô Quy Hồ, cho nắng trải mật lên thân, cho gió hôn rối rít, nhấn chìm cơ thể dưới nền trời xanh lồng lộng, ngơ ngẩn tìm những vệt mây trắng lải rải rong chơi, và nghêu ngao hát mãi.

Ô Quy Hồ có sức hấp dẫn kì lạ với những kẻ yêu Tây Bắc. Tôi chẳng phải ngoại lệ. Đôi lúc đứng giữa Hà Nội tôi thèm đến điên cuồng được lao mình lên dải lụa vắt vẻo trên lưng dãy Hoàng Liên ấy. Nỗi nhớ ấy có khi là một cảm giác bay bổng thật dễ chịu, khi toàn thân tôi bất chợt rung lên cảm giác của những lần căng hết lồng ngực hít đầy men gió, phấn khích gào lên trước những dải núi xanh cháy rực nắng và mây xếp tầng lộng lẫy như những vỏ trai khổng lồ giữa một trời xanh ngắt mênh mông, và cũng có khi là một nỗi phiền não mệt nhoài bởi muốn đi mà chẳng thể đi, ngậm ngùi giữa Hà Nội bề bộn chán chường.

Nhớ lại lần đầu tiên qua Ô Quy Hồ, cũng là lần đầu tiên tôi lên Tây Bắc, và kể từ đó lòng khôn nguôi nhớ về.
Ngày ấy, tôi thậm chí không biết đến sự tồn tại của con đèo huyền thoại này. Với bản đồ du lịch trong tay, từ Mù Cang Chải, tôi vẽ trong đầu một đường vòng lên Sapa và thuyết phục bạn đồng hành phá lịch trình định sẵn, tiếp tục đi lên phía Bắc, hoàn toàn không hay biết về con đường phía trước. Vì thế mà Ô Quy Hồ đã nuốt chửng chúng tôi. Tôi đã tan ra dưới sức mạnh kì vĩ của nó. Con đường dẫn đến thiên đàng. Lần đầu tiên tôi đã bay giữa những màn sương dày vô tận, đã căng từng nhịp thở khi lần mò giữa những đám mây xám cuồn cuộn sà xuống bao phủ núi đèo, đã nức nở đến vỡ cả tim khi từ trên cao nhìn xuống con đường phía dưới chập chờn ẩn hiện giữa những tầng mây trắng, mềm mại uốn lượn như sợi chỉ trắng bàn tay khéo léo nào đã thêu lên màu áo xanh miên man trùng điệp. Và từ những dãy núi xa mặt trời soi ửng những viền mi vàng dịu ngọt. Ngày ấy, một ngày đầu tháng năm trong xanh, cả ngã ba Bình Lư lẫn Sapa đều vàng ruộm nắng, riêng đỉnh đèo Ô Quy Hồ đẫm mình sương.

Ô Quy Hồ có ngàn vẻ đẹp. Tôi nghĩ vậy. Mỗi lần đi qua tôi lại thấy nó mang một vẻ đẹp mới mẻ, riêng biệt, lạ lùng. Và mỗi lần lại yêu theo một cách khác nhau. Tôi đã muốn khép hai hàng mi, trèo xuống một mỏm đá, đứng chơi vơi giữa màn sương trắng mịt mùng, gió táp rát mặt, vò tóc rối đẫm những hạt sương li ti, tìm một vạt nắng hiền, một trảng cỏ xanh non hé lộ sau những bước chuyển vần vũ của mây mù. Trong thinh lặng, tôi chờ nghe mình cất tiếng hát khẽ khẽ đôi câu rời rạc một cách vô thức. Khi ấy, tôi lại nhớ mùa đông Hà Nội, dịu lại mình trong lạnh buốt hoang liêu.

Ngày chưa đặt chân lên Tây Bắc, chưa say những con đường đất đỏ, chưa điên theo những đỉnh núi xanh cao ngạo với trời, tôi còn chưa mê nắng như vậy. Tôi vốn chỉ thích ôm ấp những ngày đông giá không gian tịch lặng dưới những lớp sương mỏng mảnh, trời đượm xám u hoài, gió mùa cắt ngọt da thịt với những hàng cây bàng bạc vàng phai mà thầm ghét những ngày nắng chói gắt. Nhưng khi lao lên đường, tôi cuồng lên khi núi đèo ngập nắng. Cả đất trời rực sáng. Nắng ươm vàng trên từng cành cây ngọn cỏ. Nắng nhảy múa tưng bừng trên từng sườn núi lưng đèo, rọi xuống đáy thung lũng, làm tất cả thiên nhiên nồng lên nhựa sống dạt dào, ngàn vạn màu xanh mơn mởn rực rỡ tươi vui. Gần đỉnh đèo Ô Quy Hồ có một khúc tuyệt đẹp để dừng nghỉ. Từ nơi ấy có thể phóng tầm mắt ra xa mãi tới sâu hút chân trời, có thể ôm trọn toàn bộ núi rừng thung lũng xanh hoang dại cùng những con đường như lụa trời thả xuống níu khách thiên di. Tôi rất thích nằm ở đó, nghe nắng gió nồng nhiệt hôn mình, và mê mải hát quên đời.
Mặt trời như trái cây tuyệt vọng
Rơi trong đêm rơi trong đời nàng
Và từ đó có em thì thầm
Lời quạnh hiu suốt con đường tình.
Tiếng hát tan giữa muôn trùng. Tôi tự do. Tôi bay theo gió lên trời, thả trôi theo những áng mây lơ đãng, cười vang như nắng. Tôi phồng căng trong niềm yêu sống mãnh liệt, yêu cháy bỏng, rạo rực, thiết tha.

Có một lần tôi may mắn được thấy biển mây Ô Quy Hồ. Một cảnh tượng trong đời chẳng mấy kẻ mình đầy bụi thành thị như tôi có thể quên. Mây dầy xốp mịn màng tạo thành một lớp bọt kem cappuchino khổng lồ - dĩ nhiên là không rắc sôcôla lên trên và không có những hạt bong bóng vỡ li ti, một màu trắng thuần khiết tinh khôi mênh mang trên nền trời xanh ngắt đến vô cùng. Màu trắng ấy khiến tâm hồn người ta như được thanh tẩy, trở nên trong suốt nhẹ nhàng, tựa như đã lao mình vào lớp bông trắng vĩ đại kia, kì cọ bằng sạch lớp bụi trần, gột rửa mọi ưu phiền toan tính, rồi bay lên ngắm nắng chan hoà.
Đến khi mây tan theo gió, những dải lụa trắng uốn éo dưới những lưng đèo xa lại mê đắm dần hiện ra, như bờ vai nõn nà thấp thoáng sau lần áo mỏng, làm lòng xuân lữ khách xao xuyến không yên.
Trời buông gió và mây về ngang bên lưng đèo…
Thấy cuộc sống tươi đẹp vô ngần.

Vì thế mà cứ mãi thích trải lòng cùng mây gió, ôm lấy Ô Quy Hồ, dưới mặt trời ngồi hát hôn mê…

Nhớ mùa đông

Nhớ mùa đông,
ngày nắng cháy hanh vàng
cỏ cây thơm giòn phai áo bạc
xôn xao từng nhánh khô gầy
dã quỳ rộn ràng tình tự
từng chồi non chờ căng nhựa sống bung ra
và sương thanh cánh gió trong ngần.
Nhớ mùa đông
nhớ, nhớ thật nhiều.

Trăng mười ba yêu thương

Mười ba rồi đấy em
Trăng non xanh xao lả lướt sông trời
Trăng trôi miên man đùa với gió cười
Lãng đãng ngân nga
lời mong manh e ấp giao mùa.
Mảnh trăng hiền trắng trong ngà ngọc
níu áo mây hờ hững quên đời.
Mảnh trăng mềm say nghiêng khờ dại
níu hồn người cứ mãi tơ vương.
Em, em ơi
Nếu là trăng
Mong em là trăng mười ba dịu dàng như thế nhé
Đôi mắt hiền giấu lửa yêu thương.

Mộc Châu / Trôi

Mây hồng loang chiều hoang vắng
Hoàng hôn tím đỏ núi đồi
Gió dịu dàng ôm em thật khẽ
Mộc Châu hiền như mắt người thương.